Als je in San Francisco rondloopt, dan zie je ze met honderden om je heen: De Biz Stone-ssen van Silicon Valley. Ze houden zich op in co working offices als Rocketspace of zitten van ‘s morgens tot ‘ s avond in trendy koffiebars te werken aan hun start ups in de hoop de nieuwe Mark Zuckerberg te worden en die ene app uit te vinden die opnieuw een frisse wind doet waaien doorheen de miljoenen smartphones en wireless verbindingen overal ter wereld.
Read MoreTerwijl de laatste herfstzon de laatste dagen van oktober probeert op te fleuren, verzamelen tientallen journalisten van de openbare omroep in Antwerpen om er te brainstorm over de toekomst van de journalistiek en de rol van de VRT in het medialandschap; klaarstomen voor 2020 heet dat.
Read MoreBobby Womack is niet meer... Hij inspireerde me twee jaar geleden tot dit stukje:
Read MoreJanuari 2011, ergens aan het einde van de maand op een broeierige namiddag. Op en rond het Tahrir-plein in de Egyptische hoofdstad Caïro is de revolutie volop aan de gang. Ik breng er al een week verslag van uit en ik besluit die dag om Tahrir even te laten voor wat het is en trek naar de wijk Kasr El Nil om er te polsen wat de Egyptenaren die je niet op het plein ziet, vinden van de revolutie.
Read MoreIn How To Story nemen de auteurs je mee achter de schermen van het beeldverhaal. Ze geven je de basics van storytelling mee en waarschuwen je voor valkuilen: Hoe kies je de juiste invalshoek? Hoe schrijf je een goed scenario? En waarom loopt het soms toch nog fout in de montage?
Read MoreDe zorgregisseurs in Brussel trekken aan de alarmbel. Zorgregisseurs zijn hulpverleners die voor de nodige omkadering zorgen zodat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Het project in Brussel-centrum dreigt volgend jaar te verdwijnen, omdat noch het Riziv noch de Brusselse overheid van eerstelijnsbegeleiding van ouderen een prioriteit maakt. Want door de zesde staatshervorming is ouderenzorg binnenkort geen federale bevoegdheid meer en is op een tiental weken van de verkiezingen niet duidelijk welk beleid er na 25/05 zal gevoerd worden.
Read MoreGraag zie ik Marc Didden struinen langs de Brusselse lanen. We begroeten mekaar wel eens minzaam in die gezellige koffiebar in de Ortsstraat, vlakbij de Beurs. Ik begrijp zijn dagelijks verlangen om de Brusselse straten te (her)ontdekken; dat maakt een stad zo rijk: dat je er elke dag wel nieuwe dingen ontdekt. Ze prikkelt, ergert, houdt vast en laat in ons geval nooit meer los.
Read MoreHet Radio1-programma 'Dageraadplaats' vroeg me n.a.v. de gebeurtenissen in Bangladesh een brief te schrijven. Het werd er eentje aan Shirin, een vrouw die ik ontmoette aan een plaatselijk hospitaal.
Read More
blogpost voor www.deredactie.be
Is er zes maanden na de grote ramp van Rana Plaza iets veranderd voor de textielarbeiders in Bangladesh? VRT-journalist Tim Verheyden trok voor "Koppen" naar Bangladesh en zocht het uit.
"Zie je dit meisje?", vraagt mijn vertaler. "Ze is 13 en heeft bloedarmoede. Dat is geen uitzondering hier. De gezondheid van veel kinderen is nog erger", voegt hij eraan toe terwijl we terug naar de auto wandelen. We wandelen verder in één van de vele honderden typische steegjes in de Bengaalse hoofdstad Dhaka, onderweg naar de zoveelste kledingfabriek.
Ik kom net van een sweatshop waar kinderen van 10 tot 13 jaar oud T-shirts bedrukken. Met hun handen en voeten in de verf werken ze minstens tien uur per dag om de bestellingen op tijd klaar te krijgen. Alles gebeurt met de hand, de prints worden gedroogd met een haardroger. De geur was zo indringend dat ik er na 5 minuten al hoofdpijn kreeg.
De kinderen waren verrast door ons bezoek; "kopers uit België", hadden we tegen de baas gezegd, om er met een verborgen camera binnen te geraken. Want echt happig zijn ze hier niet op buitenlandse cameraploegen sinds de ramp op Rana Plaza waar meer dan 1.100 doden vielen.
Na het drama zijn er dure beloftes gemaakt door de kledingproducenten: charters zijn ondertekend om de werkomstandigheden van de arbeiders te verbeteren. Maar daar is niets van te merken.
Ik zie met mijn eigen ogen hoe 40 mannen, opeengepakt op een paar vierkante meters, aan de lopende band trendy wintertruien maken voor de Europese markt. Elektriciteitskabels liggen onbeschermd op de vloeren of hangen los aan de muren: "An accident waiting to happen".
Het is een sweatshop van PSPS textile, die werken voor onder meer H&M en Tommy Hilfiger. Ik zie hoe kinderen sleuren met hompen textiel in een fabriek die onder meer fleeces maakt voor Lidl.
Ik zie hoe een slachtoffer van de ramp op Rana Plaza sukkelt om te wandelen, zijn been is verbrijzeld toen het gebouw instortte. Ook de brandwonden zijn zichtbaar. Deze man zal nooit meer kunnen werken, hij is veroordeeld om te bedelen. Dan is werken voor 40 euro per maand nog zo geen slechte oplossing, bedenk ik me. Cynisme.
Of hij al een compensatie heeft gehad van de overheid of het kledingmerk waarvoor hij werkte?, vraag ik. De man schudt zijn hoofd en zucht van neen. Hij heeft voor Primark gewerkt, die een winkel hebben in Luik. Toch valt er op de website van Primark te lezen dat het bedrijf al 1,5 miljoen dollar heeft vrijgemaakt voor de slachtoffers.
Sinds de ramp zes maanden geleden is er in geen enkele van de 5.000 textielfabrieken in Bangladesh een inspectie geweest, noch door de overheid, noch door de kledingproducenten.
Eén van de grote problemen is dat de merken geen zicht hebben op hoe hun onderaannemers in Bangladesh te werk gaan. Toch dragen ze net daar een verpletterende verantwoordelijkheid. En die bedrijven kunnen niet langer de andere kant opkijken.
Toch is het geen oplossing om de kledingindustrie in Bangladesh te boycotten; dat zou pas een drama zijn voor de miljoenen mensen die in de sloppenwijken wonen en in de textielindustrie werken. Het zou hen nog meer in de ellende duwen.
Maar als ik bij ons in de winkel 12 euro moet betalen voor een T-shirt in plaats van 10 euro, ben ik sinds mijn reis naar Bangladesh bereid om dat te doen. Want de doffe blik in de ogen van de kinderen die boven de verfbakken T-shirts stonden te bedrukken, vergeet ik nooit meer.
Alle foto's hier.
In een reportage die ik maakte voor "Koppen" getuigen twee moeders over hoe ze hun zoon geleidelijk aan zagen veranderen in geradicaliseerde moslims. Beide moeders gingen op zoek naar hulp, maar botsten op een muur van bureaucratie. Hun verhaal en mijn gedachte:
Brussel centrum. Ingrid kijkt schichtig om zich heen. Hoe vaak heeft ze hier al niet gelopen, op zoek naar haar zoon Neal?
Ze heeft me nog maar net verteld over de vele achtervolgingen door de stad nadat hij thuis weer eens werd opgehaald door een zwarte auto die om de hoek stond geparkeerd. Die hoek ligt aan het ouderlijke huis, ergens in een typische Vlaamse wijk in de buurt van Vilvoorde, zoals er zoveel wijken zijn tussen Voeren en De Panne.
Neal was 17 toen hij stage liep bij een vzw in Anderlecht, vandaag zijn we drie jaar verder en is Neal een bekeerde moslim die amper nog contact heeft met zijn ouders. Een geradicaliseerde bekeerde moslim volgens zijn moeder, met uitgesproken ideeën tegen de westerse samenleving. Ingrid zag haar zoon veranderen: van een vrolijke 17-jarige basketter tot een in zichzelf gekeerde jongeman met lange baard en een djellaba.
Het was zo weer een van die dagen dat er met Neal amper te praten viel. Plots krijgt hij een sms, hij rent naar buiten, naar de zwarte auto om de hoek en rijdt weg. Ingrid probeert haar zoon te volgen. De rit gaat naar het centrum van Brussel, het is moeilijk de zwarte auto te volgen en hij verdwijnt in het verkeer van de hoofdstad. Alweer.
Soms volgt ze hem op de metro, maar elke keer weer is hij haar te slim af. Talloze dagen heeft Ingrid al door Brussel gedoold. Waar kan haar zoon zitten? Bij wie? Wie zijn zijn vrienden die hem die radicale ideeën aanpraten?
"Hier moet toch een georganiseerde groep achter zitten", bedenkt Ingrid als we door de straten van de hoofdstad wandelen. "Het voelt allemaal heel erg goed georganiseerd aan".
De dag dat Neal 18 werd, had niemand nog iets over hem te zeggen en verliet hij het ouderlijk huis. Zonder geld, ergens in Brussel. Ingrid heeft geen idee waar hij verblijft.
"Een doemscenario", vertelt een andere mama, Katelijn, me. Hij is 17, nog zes maanden en ook hij is meerderjarig. "Ook mijn zoon is geradicaliseerd." Het begon bij een boksclub in Vilvoorde, waar hij bevriend raakte met een Marokkaanse jongen.
Katelijn: "Eerst bouwen ze een vriendschap op. Ze delen de interesse in die sport en ze bevestigen hem heel hard in die groep. Maar vanaf dag één gebruiken de ronselaars die vriendschap om uit te vissen wat zijn sterke en zwakke punten zijn, de punten waarop hij gemakkelijk te beïnvloeden is."
"Het is een spelletje van bevestiging en dan weer afstoten: je gaat er nooit helemaal bij horen, want dit doe je niet goed, want je kent niet genoeg van onze Koran. Zo is dat een jaar lang gegaan, zonder dat ik iets merkte."
"Op een dag laat hij dan zijn baard groeien en als ik zeg dat die baard niet echt verzorgd is, dan zegt hij: dat machientje werkt niet goed, ik wil me met de hand scheren."
Katelijn spreekt met haar zoon af dat zij hem na de examens zal helpen met scheren. "Maar op een avond komt hij dan thuis en is dat baardje in moslimvorm geschoren", zucht Katelijne. "En dan begon hij zich ook tegen onze samenleving te richten. Plots mocht er thuis ook geen alcohol meer gedronken worden en luisterde hij alleen maar naar Koranverzen."
Katelijn en Ingrid willen niet de indruk wekken dat ze tegen de islam zijn, integendeel. Katelijn komt als leerkracht Nederlands voor anderstaligen dagelijks in contact komt met moslims. En ook met de bekering an sich zouden de twee moeders nog kunnen leven.
Maar de vraag hoe ze met de radicalisering moet omgaan kwelt Katelijn. Ze wil dat haar zoon gelukkig is. Ze zoekt meer informatie over de islam en de bekering tot moslim. Maar dan komt haar zoon op een dag thuis en spreekt hij over de strijd in Syrië.
Katelijn: "Hij zei altijd: mijn vrienden gaan mij nooit vragen om te gaan vechten in Syrië. Maar ze hebben hem nooit iets gevraagd, ze hebben niet gezegd: bekeer u, ze bewerken hem zodat hij er zelf begint aan te denken, wat natuurlijk veel sterker is."
"Maar als hij dan op een dag thuiskomt en zegt: dit leven hier heeft niet zo’n belang, maar het is het paradijs dat ons te wachten staat en daar moeten we nu punten voor verzamelen en het maximum van de punten dat we kunnen krijgen, is met ons leven te geven voor Allah, met ons leven te geven voor de grote zaak."
"Dan heb ik niet getwijfeld om meteen het meldpunt Syrië te bellen, omdat ik aanvoelde dat er een destructieve input bezig was en ik hem niet meer herkende. Maar op dat moment hadden zij hem eigenlijk al volledig in hun grip."
Het is de noodkreet van twee moeders die ik de voorbije dagen heb gehoord. Een schreeuw om hulp die intussen al maanden bezig is, in het geval van Ingrid al jaren. Plots werd radicalisering een hot topic: moslimjongeren die naar Syrië trokken om er te strijden voor de goede zaak, mogelijk geradicaliseerd door mensen uit de entourage van Sharia4belgium.
De minister van Binnenlandse Zaken richtte een Syrië-meldpunt op en de burgemeesters van Vilvoorde, Mechelen, Antwerpen en Maaseik begonnen hun eigen taskforce, inclusief brochure die moet duidelijk maken hoe je radicalisering kan herkennen. Het maakt Ingrid en Katelijn boos. Al maanden zagen ze dit aankomen.
Katelijn: "Ik ken de mensen die mijn zoon hebben geradicaliseerd, ik weet waar ze wonen en hoe ze eruit zien. Vanaf de eerste dag ben ik hulp gaan zoeken op alle mogelijke plaatsen, ik heb meer dan 40 mensen of instanties gecontacteerd en ik ken intussen veel mensen van goede wil, maar als het erop aankomt om echt hulp te krijgen, dan gebeurt er niets."
"Bij politie en gerecht zeggen ze: hij is geen misdadiger, dus we kunnen hem nergens in bescherming nemen. En die burgemeesters maken dan een hele mooie dure brochure van 40 bladzijden, op 9.000 exemplaren... ik heb die gelezen... tja... Mensen voor wie het nog altijd ver van hun bed is, gaan er niet veel wijzer uit worden. Dus...
- Een mooie pr-campagne?
"Ja, ik denk het echt wel. Er moest iets gebeuren, ze moesten ergens met iets naar buiten komen. Maar het staat ook letterlijk in de brochure dat ze het eigenlijk niet weten."
Twee dagen later. Telefoon.
Katelijns zoon is weggelopen. Hij is niet op school opgedaagd. Katelijn is in paniek. Alweer. Geen enkel moment kan ze hem nog alleen laten. Ze denkt terug aan de nachten dat ze voor zijn deur zat te waken, uit angst dat hij naar Syrië zou vertrekken. Op elk mogelijk moment van de nacht was hij wakker. Ze werd opgeschrikt door de geluiden die ze soms hoorde uit zijn kamer. Zou hij vertrekken? Die angst is nu even voorbij, maar wat als hij meerderjarig is? Hij sprak af en toe wel eens over de Jihad.
Katelijn wil er niet aan denken. "Wat als hij hier..." Neen.
Ik vertel het verhaal van Katelijns zoon aan de mama van Neal. Ze kent de vrees dat haar zoon iets zou doen in de naam van Allah. "Naar Syrië vertrekken? Neen, dat doet Neal niet. Maar hij is erg naïef. De dag dat zijn vrienden hem vragen om met een rugzak het station binnen te wandelen en zichzelf op te blazen, zal hij dat doen. En wat dan?"
De twee moeders delen zoveel vragen:
Waarom hun zonen?
Wie zit hier achter?
Wat is hun doel?
Waarom laten ze onze zonen niet met rust?
Waarom laten ze kinderen geen kind zijn?
Ze delen ook dezelfde problemen waarmee zoveel moslimouders de voorbije maanden zijn geconfronteerd. Ik heb verhalen gehoord van vaders en moeders die voor de voordeur slapen om erover te waken dat hun zonen niet naar Syrië trekken om er te strijden.
Of je zoon nu Mohammed of Neal heet, de zorgen van een moeder zijn universeel: emoties die schipperen tussen schuldgevoel, machteloosheid en woede. Drie redenen waarom zeker Katelijn heel lang twijfelde om een interview te geven.
En die radicalisering? Als we het verhaal van Katelijn en Ingrid horen, dan is dat ook al veel langer bezig dan de voorbije tien maanden, de maanden dat die verhalen plots opdoken in de media en iedereen een versnelling hoger schakelde.
Of zoals professor internationale politiek Rik Coolsaet het zegt: "De burgemeesters, hulpverleners en Binnenlandse Zaken nemen allemaal initiatieven, maar er is niemand die coördineert en evalueert. En dat is een grote missing link."
DE REPORTAGE:
